NHỮNG VẤN ĐỀ VỀ TRỌNG TÀI THƯƠNG MẠI THỂ HIỆN TRONG QUYẾT ĐỊNH SỐ 08/2022/QĐ-PQTT NGÀY 25/8/2022 CỦA TÒA ÁN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HÀ NỘI [1]

1. Nội dung vụ việc có liên quan 

Hội đồng Trọng tài thuộc Trung tâm trọng tài X đã giải quyết tranh chấp về Hợp đồng thương mại số Pro20/119/VN ký ngày 13/5/2020 giữa Nguyên đơn là Công ty cổ phần B.H  (gọi tắt là “Công ty BH”) và Bị đơn là Công ty H.I LTD  (gọi tắt là “Công ty LTD”).

Bị đơn là Công ty LTD khiếu nại đến Tòa án có thẩm quyền yêu cầu hủy Phán quyết trọng tài Vụ tranh chấp vì lý do: Thứ nhất, thủ tục tố tụng trọng tài không phù hợp với thoả thuận của các bên, theo đó vi phạm nghiêm trọng về thời hạn thông báo đơn khởi kiện, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi hợp pháp của Công ty LTD. Thứ hai, Phán quyết trọng tài trái với nguyên tắc tôn trọng tự do thoả thuận của các bên.

Tòa án nhân dân Thành phố Hà Nội có thẩm quyền nhận định: Không có căn cứ để cho rằng Hội đồng Trọng tài thuộc Trung tâm trọng tài X đã vi phạm về thủ tục thông báo đơn khởi kiện và việc ban hành Phán quyết Trọng tài trái với nguyên tắc tôn trọng tự do thoả thuận của các bên như ý kiến của công ty LTD. Do đó, yêu cầu hủy Phán quyết trọng tài Vụ tranh chấp của Công ty LTD không có cơ sở để Hội đồng xét đơn yêu cầu chấp nhận.

Bị đơn có ý kiến trình bày cụ thể như sau: Thứ nhất, Hội đồng Trọng tài đã vi phạm nghiêm trọng về thời hạn thông báo đơn khởi kiện. Theo đó, Trung tâm đã nhận được các tài liệu do Nguyên đơn giao nộp từ đầu tháng 12/2020 nhưng đến ngày 08/01/2021 Bị đơn mới nhận được thông báo của Hội đồng Trọng tài thuộc Trung tâm trọng tài X kèm theo các tài liệu liên quan. Điều này làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi hợp pháp của Công ty LTD được tiếp cận kịp thời và chuẩn bị các tài liệu, chứng cứ cho Vụ kiện.

Thứ hai, Phán quyết trọng tài trái với nguyên tắc tôn trọng tự do thoả thuận của các bên. Theo quy định tại điều 3 Hợp đồng Pro20/119/VN về quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng khi khách hàng không khắc phục được trong vòng 07 ngày kể từ ngày bên A gửi thông báo bằng văn bản yêu cầu chấm dứt hành vi vi phạm. Việc chậm trễ thanh toán của bên mua đã quá 07 ngày kể từ ngày phải thanh toán theo thoả thuận trong Hợp đồng nên Công LTD đã chấm dứt hợp đồng với bên mua ngay sau ngày 01/7/2020 là hoàn toàn có căn cứ.

Tại phiên họp xét đơn yêu cầu, Nguyên đơn có ý kiến trình bày như sau: Việc gửi thông báo giải quyết Vụ tranh chấp của Hội đồng Trọng tài thuộc Trung tâm trọng tài X cho Công ty LTD đúng theo quy định tại điều 8 Quy tắc tố tụng trọng tài của Trung tâm trọng tài X bởi ngày 06/01/2021 nguyên đơn nộp phí Trọng tài. Ngày 08/01/2021 bị đơn nhận được thông báo giải quyết là không vi phạm về thời hạn.

Hội đồng xét đơn nhận thấy: Thứ nhất, đối với yêu cầu hủy Phán quyết trọng tài vì Bị đơn cho rằng Hội đồng Trọng tài vi phạm nghiêm trọng về thời hạn thông báo đơn khởi kiện làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi hợp pháp của Công ty LTD. Theo quy định tại Điều 32 Luật Trọng tài thương mại 2010: “Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày Trung tâm nhận được Đơn khởi kiện, thoả thuận trọng tài, các tài liệu khác có liên quan và phí trọng tài. Trung tâm gửi tới Bị đơn Thông báo, đơn khởi kiện, thoả thuận trọng tài và các tài liệu khác có liên quan”.

Tại Điều 8 Quy tắc Tố tụng của Trung tâm Trọng tài Thương mại Miền Trung (MCAC) cũng quy định: “Trừ khi các bên có thỏa thuận khác về thời hạn, trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày Trung tâm nhận được Đơn khởi kiện, Thỏa thuận trọng tài, các tài liệu khác có liên quan và phí trọng tài quy định tại Điều 35 của Quy tắc Tố tụng này, Trung tâm gửi tới Bị đơn Thông báo, Đơn khởi kiện, Thỏa thuận trọng tài và các tài liệu khác có liên quan”.[1] Theo tài liệu Trung tâm trọng tài X cung cấp, Nguyên đơn nộp phí trọng tài vào ngày 06/01/2021. Ngày 08/01/2021, Hội đồng Trọng tài thuộc Trung tâm trọng tài X gửi Bị đơn thông báo hồ sơ khởi kiện là nằm trong thời hạn quy định nêu trên. Vì vậy, việc Công ty LTD cho rằng Hội đồng Trọng gửi thông báo chậm làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi hợp pháp của doanh nghiệp do không được tiếp cận kịp thời và chuẩn bị các tài liệu, chứng cứ cho vụ kiện là không có cơ sở.

Thứ hai, đối với ý kiến của Nguyên đơn về việc yêu cầu hủy Phán quyết trọng tài trái với nguyên tắc tôn trọng tự do thoả thuận của các bên. Theo đó, việc chấm dứt Hợp đồng của bên bán xuất phát từ vi phạm thanh toán của bên mua là hoàn toàn phù hợp với quy định của Hợp đồng. Đồng thời, Công ty LTD không có 02 văn bản gửi email cho Bị đơn đề nghị gia hạn thanh toán nhưng Hội đồng Trọng tài đã căn cứ vào tài liệu không có này để ra phán quyết.

Ý kiến trên của Công ty LTD là liên quan đến nội dung quan hệ pháp luật tranh chấp mà Hội đồng Trọng tài đã giải quyết, do đó căn cứ theo quy định tại khoản 4 điều 71 Luật Trọng tài thương mại thì Hội đồng xét đơn không xem xét các nội dung này. Tại khoản 4 Điều 71 Luật Trọng tài thương mại quy định như sau: “Khi xét đơn yêu cầu, Hội đồng xét đơn yêu cầu căn cứ vào các quy định tại Điều 68 của Luật này và các tài liệu kèm theo để xem xét, quyết định; không xét xử lại nội dung vụ tranh chấp mà Hội đồng trọng tài đã giải quyết…………….”.Dựa trên quy định pháp luật, khi giải quyết Đơn yêu cầu hủy Phán quyết trọng tài, Hội đồng xét đơn không xét lại nội dung vụ tranh chấp mà chỉ xem xét dưới góc độ về tố tụng.

Căn cứ theo quy định pháp luật và tình hình thực tế Vụ tranh chấp, Hội đồng xét đơn nhận định: Phán quyết của Hội đồng Trọng tài thuộc Trung tâm trọng tài X giải quyết Vụ tranh chấp trên không trái với nguyên tắc tôn trọng tự do thoả thuận của các bên và không vi phạm nghiêm trọng về thời hạn thông báo đơn khởi kiện như Công ty LTD yêu cầu. Do đó, yêu cầu huỷ Phán quyết trọng tài của Công ty LTD là không có cơ sở để chấp nhận.

2. Trích dẫn nội dung Bản án, Quyết định có liên quan

TÒA ÁN NHÂN DÂN         CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

THÀNH PHỐ HÀ NỘI                    Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

Số: 08/2022/QĐ-PQTT                Hà Nội, ngày 25 tháng 8 năm 2022

QUYẾT ĐỊNH

VỀ VIỆC HỦY PHÁN QUYẾT TRỌNG TÀI

TÒA ÁN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HÀ NỘI

- Với Hội đồng xét đơn yêu cầu gồm có: 

Thẩm phán - Chủ tọa:   Bà Lê Thúy Linh.

Các Thẩm phán:           Ông Hoàng Ngọc Thành   

                                     Ông Nguyễn Xuân Tuấn

              Căn cứ vào Điều 71 của Luật Trọng tài thương mại;

Căn cứ Điều 414; Điều 415 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015  

Căn cứ Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH 14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban thường vụ Quốc Hội.

           Căn cứ vào các tài liệu, chứng cứ kèm theo và Bản sao Phán quyết Trọng tài số 67/20 ngày 30/12/2021 của Trung tâm trọng tài X.

Sau khi xem xét Đơn yêu cầu hủy phán quyết trọng tài đề ngày 24/1/2022 của Công ty H.I LTD. Hội đồng Trọng tài do các Trọng tài viên: Phạm T.A, Hoàng N.G, Nguyễn T.H lập ngày 30/12/2021 tại Hà Nội giải quyết tranh chấp giữa:  

Nguyên đơn: Công ty cổ phần B.H 

Bị đơn:  Công ty H.I LTD

NỘI DUNG YÊU CẦU

VÀ CĂN CỨ YÊU CẦU HUỶ PHÁN QUYẾT TRỌNG TÀI :

Ngày 13/5/2020 bị đơn và nguyên đơn ký hợp đồng thương mại có ký hiệu Pro20/119/VN.  Ngày 14/5/2020 Nguyên đơn chuyển 10% giá trị HĐ với số tiền 8.369,98 USD. Ngày 15/5/2020 bị đơn đã nhận đủ số tiền nói trên. Ngày 16/6/2020 bị đơn đã xếp hàng xuống tàu và gửi bộ chứng từ gốc được Scan màu cho nguyên đơn. Ngày 18/6/2020 sau khi nhận được bộ chứng từ thì nguyên đơn phải ngay lập tức thanh toán khoản tiền 90% còn lại cho bị đơn. Ngày 23/06/2020 nguyên đơn mới thanh toán được một phần hợp đồng. Ngày 24/6/2020 bị đơn gửi email thông báo về vi phạm đó và yêu cầu nguyên đơn thanh toán đầy đủ số tiền còn lại. Ngày 26/6/2020 nguyên đơn có email đề nghị cho hoãn thanh toán đến ngày 01/7/2020. Cùng ngày bị đơn có email đồng ý cho nguyên đơn hoãn thanh toán đến ngày 01/7/2020. Ngày 02/7/2020 nguyên đơn có gửi email đề nghị cho tiếp tục gia hạn thanh toán đến ngày 03/7/2020. Ngày 02/7/2020 bị đơn gửi email thông báo không đồng ý gia hạn thanh toán đến 03/7/2020 đồng thời đề nghị nguyên đơn phải có phản hồi trước 14h cùng ngày nếu không sẽ chấm dứt hợp đồng. Ngày 03/7/2020 nguyên đơn chuyển tiền thanh toán cho bị đơn khoản tiền còn lại của hợp đồng Pro20 với số tiền 39.093,47 USD thông qua Ngân hàng cổ phần thương mại Quân đội (MB Bank). Ngày 06/7/2020 bị đơn đã nhận được đủ số tiền trên, đồng thời cũng thông báo sẽ chấm dứt hợp đồng Pro20/119/VN với nguyên đơn.

Do đàm phán thương lượng giữa hai bên không đạt được kết quả nên ngày 17/12/2020 nguyên đơn đã gửi đơn khởi kiện đến Trung tâm trọng tài X đề nghị giải quyết tranh chấp. 

Hội đồng trọng tài căn cứ vào các quy định liên quan của pháp luật Việt Nam, quy tắc tố tụng trọng tài của Trung tâm trọng tài X đã phán quyết:

1. Chấp nhận yêu cầu của Nguyên đơn buộc Bị đơn phải trả cho nguyên đơn các khoản tiền sau: 

(i) Khoản tiền mua hàng của hợp đồng Pro20/119/VN là 83.528,34 USD tương đương 1.942.869.188 VND 

(ii) Khoản tiền lãi suất của số tiền mua hàng theo Hợp đồng Pro20/119/VN là 246.717.772 VND

(iii) Khoản tiền phạt 8% do vi phạm Hợp đồng Pro20/119/VN là 6.682,27 USD tương đương 155.429.600 VND

(iv) Khoản tiền chi phí mời luật sư của Nguyên đơn là 250.000.000 VND 

2. Tổng phí trọng tài trong vụ tranh chấp là 143.476.000 VND. Bị đơn phải chịu toàn bộ phí trọng tài. Do Nguyên đơn đã tạm ứng toàn bộ phí trọng tài, Bị đơn phải thanh toán cho Nguyên đơn số tiền phí trọng tài là 143.476.000 VND 

3. Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày lập Phán quyết Trọng tài này, Bị đơn có nghĩa vụ thanh toán cho Nguyên đơn số tiền nêu tại Mục V.1 và mục V.2 trên đây. Trong trường hợp chậm thanh toán khoản tiền nêu tại Mục V.1.(i), Bị đơn phải trả cho nguyên đơn lãi suất chậm trả ở mức 9%/năm tương ứng với thời gian và số tiền chậm trả căn cứ theo yêu cầu khởi kiện đã được chấp nhận. Trong trường hợp chậm thanh toán khoản tiền nêu tại Mục V.1.(ii), (iii), (iv) và Mục V.2, Bị đơn phải trả cho

Nguyên đơn lãi suất chậm trả ở mức 10%/năm tương ứng với thời gian và số tiền chậm trả căn cứ theo điều 357 Bộ luật Dân sự năm 2015. 

Tại Đơn yêu cầu ngày 24/01/2022 của Công ty H.I LTD đề nghị hủy phán quyết trọng tài với lý do:

1. Thủ tục tố tụng trọng tài không phù hợp với thoả thuận của các bên, trái với các quy định của Luật Trọng tài thương mại 2010. Cụ thể;

• Vi phạm nghiêm trọng về thời hạn thông báo đơn khởi kiện: Theo quy định tại điều 32 Luật Trọng tài thương mại cũng như điều 8 Quy tắc tố tụng trọng tài của Trung tâm trọng tài X trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận được đơn khởi kiện, thoả thuận trọng tài, các tài liệu khác có liên quan và phí Trọng tài, Trung tâm gửi thông báo vụ tranh chấp cho bị đơn kèm theo đơn khởi kiện và các tài liệu có liên quan.  Trên thực tế Trung tâm trọng tài X đã nhận được các tài liệu do nguyên đơn giao nộp từ đầu tháng 12/2020 nhưng đến ngày 8/1/2021 bị đơn mới nhận được thông báo của Trung tâm trọng tài X kèm theo các tài liệu liên quan là làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi hợp pháp của Công ty H.I LTD được tiếp cận kịp thời và chuẩn bị các tài liệu, chứng cứ cho vụ kiện.

……………..

2. Phán quyết Trọng tài trái với nguyên tắc tôn trọng tự do thoả thuận của các bên. Cụ thể: Theo quy định tại điều 3 Hợp đồng Pro20/119/VN về quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng khi khách hàng không khắc phục được trong vòng 07 ngày kể từ ngày bên A gửi thông báo bằng văn bản yêu cầu chấm dứt hành vi vi phạm. Việc chậm trễ thanh toán của bên mua đã quá 07 ngày kể từ ngày phải thanh toán theo thoả thuận trong hợp đồng nên Công ty H.I LTD đã chấm dứt hợp đồng với bên mua ngay sau ngày 01/7/2020 là hoàn toàn có căn cứ.

Bên liên quan: Công ty cổ phần B.H không nộp bản tự khai trình bày quan điểm.

Tại phiên họp xét đơn yêu cầu: 

………………………..

Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Công ty cổ phần B.H: bà Nguyễn

Thị B.H – Luật sư thuộc Văn phòng Luật sư H Nguyễn – Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội trình bày: 

• Việc gửi thông báo giải quyết vụ tranh chấp của Trung tâm trọng tài X cho Công ty H.I LTD đúng quy định tại điều 8 Quy tắc tố tụng trọng tài  bởi ngày 6/1/2021 nguyên đơn nộp phí Trọng tài. Ngày 8/1/2021 bị đơn nhận được thông báo giải quyết là không vi phạm về thời hạn.

……….

Đề nghị Hội đồng xét đơn không chấp nhận yêu cầu huỷ phán quyết trọng tài số 67/20 ngày 30/12/2021 của Công ty H.I LTD.   

Đại diện Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hà Nội phát biểu quan điểm: 

…………………

+ Xét về nội dung Phán quyết Trọng tài vụ tranh chấp số 67/20 phù hợp với quy định của pháp luật, vụ kiện thuộc thẩm quyền giải quyết của của Trung tâm trọng tài Quốc tế Việt Nam. Đề nghị Hội đồng xét đơn yêu cầu không chấp nhận hủy phán quyết của Công ty H.I LTD. Về lệ phí giải quyết theo quy định.

XÉT THẤY

1. Về thủ tục tố tụng:

Về thời hiệu yêu cầu: Ngày 30/12/2021, Trung tâm trọng tài X ban hành Phán quyết trọng tài vụ tranh chấp số 67/20.

Ngày 24/01/2022, Công ty H.I LTD nộp đơn yêu cầu hủy phán quyết Trọng tài

(nộp trực tiếp tại Tòa án) là nằm trong thời hạn được Toà án xem xét theo quy định tại Điều 69 Luật Trọng tài thương mại.

2. Xét yêu cầu hủy Phán quyết Trọng tài của Công ty LTD:  

• Về thẩm quyền giải quyết vụ kiện: Tại điều 7 của Hợp đồng Pro20/119/VN các bên thoả thuận: Tất cả các tranh chấp liên quan đến hợp đồng này hoặc việc thực hiện hợp đồng này sẽ được giải quyết bằng các cuộc thương lượng hữu nghị. Nếu không thể giải quyết được thì vụ việc đang tranh chấp sẽ được đưa ra giải quyết tại Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam tại Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam. 
• …...
• Xét lý do hủy phán quyết trọng tài:

Bên yêu cầu cho rằng Trung tâm trọng tài vi phạm nghiêm trọng về thời hạn thông báo đơn khởi kiện làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi hợp pháp của Công ty H.I LTD. Theo quy định tại điều 8 Quy tắc tố tụng trọng tài của Trung tâm trọng tài X: trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày Trung tâm nhận được Đơn khởi kiện, thoả thuận trọng tài, các tài liệu khác có liên quan và phí trọng tài. Trung tâm gửi tới Bị đơn Thông báo, đơn khởi kiện, thoả thuận trọng tài và các tài liệu khác có liên quan. Tài liệu Trung tâm trọng tài X cung cấp ngày 6/01/2021 nguyên đơn nộp phí Trọng tài thông qua Uỷ nhiệm chi tại Ngân hàng TMCP Quân Đội (MB). Ngày 8/1/2021 Trung tâm trọng tài X gửi bị đơn thông báo hồ sơ khởi kiện là nằm trong thời hạn quy định nêu trên. Việc Công ty H.I LTD cho rằng Trung tâm trọng tài X gửi thông báo chậm làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi hợp pháp của doanh nghiệp do không được tiếp cận kịp thời và chuẩn bị các tài liệu, chứng cứ cho vụ kiện là không có cơ sở.

+ Về áp dụng pháp luật:

Theo quy định tại điều 14 Luật Trọng tài thương mại và điều 24 Quy tắc tố tụng Trọng tài quy định: Đối với vụ tranh chấp có yếu tố nước ngoài, Hội đồng trọng tài áp dụng pháp luật do các bên thoả thuận. Trong trường hợp các bên không có thoả thuận về pháp luật áp dụng thì Hội đồng trọng tài quyết định áp dụng pháp luật mà Hội đồng Trọng tài cho là phù hợp nhất.

………………………

+ Đối với ý kiến của Công ty H.I LTD về Phán quyết Trọng tài trái với nguyên tắc tôn trọng tự do thoả thuận của các bên. Việc chấm dứt hợp đồng của bên bán xuất phát từ vi phạm thanh toán của bên mua là hoàn toàn phù hợp với quy định tại điều 1, điều 3 của hợp đồng Pro20. Đồng thời Công ty H.I LTD trình bày nguyên đơn không có 02 văn bản gửi email cho bị đơn đề nghị gia hạn thanh toán nhưng Hội đồng trọng tài đã căn cứ vào tài liệu không có này để ra phán quyết. Đây là nội dung của vụ tranh chấp và chứng cứ do các bên xuất trình đã được Hội đồng Trọng tài xem xét và giải quyết tại Phán quyết trọng tài số 67/20. Theo qui định tại khoản 4 Điều 71 Luật Trọng tài thương mại: Hội đồng xét đơn yêu cầu căn cứ vào các quy định tại điều 68 của Luật Trọng tài thương mại và các tài liệu kèm theo để xem xét, quyết định; không xét xử lại nội dung vụ tranh chấp mà Hội đồng trọng tài đã giải quyết. Do đó ý kiến này của Công ty H.I LTD không thuộc phạm vi giải quyết của Hội đồng xét đơn yêu cầu. 

Từ những phân tích trên thấy rằng Công ty H.I LTD yêu cầu hủy phán quyết trọng tài số 67/20 ngày 30/12/2021 của Trung tâm trọng tài X không được chấp nhận.

Về lệ phí: Công ty H.I LTD phải chịu 500.000 đồng lệ phí kinh doanh thương mại.

QUYẾT ĐỊNH

1. Không chấp nhận yêu cầu Hủy phán quyết Trọng tài vụ kiện số 67/20 được lập ngày 30/12/2021 của Hội đồng Trọng tài thuộc Trung tâm trọng tài X về việc giải quyết vụ tranh chấp giữa: 

Nguyên đơn: Công ty cổ phần B.H 

Địa chỉ: 11 phố T, xã Tr, huyện Th, Hà Nội.

Người đại diện theo pháp luật: Ông Nguyễn T.B - Chức vụ: Giám đốc 

Bị đơn:  Công ty H.I LTD

Địa chỉ: 14 R Road, F Building, Singapore 

Người đại diện theo pháp luật: Ông B.T Ho – Chức vụ: Giám đốc.  

2. Về lệ phí: Công ty H.I LTD phải chịu 500.000 đồng lệ phí giải quyết việc kinh doanh thương mại, được trừ vào số tiền Công ty đã nộp tạm ứng 500.000 đồng theo biên lai số AA/2021/0000799 ngày 27/5/2022 tại Cục thi hành án dân sự thành phố Hà Nội.
3. Quyết định này là quyết định cuối cùng và có hiệu lực pháp luật thi hành kể từ ngày ký, các bên, Hội đồng trọng tài không có quyền khiếu nại, kháng cáo, Viện kiểm sát không có quyền kháng nghị.

Bài viết trên MCAC đã nêu ra Những vấn đề về trọng tài thương mại thể hiện trong Quyết định số 08/2022/QĐ-PQTT ngày 25/8/2022 của Tòa án nhân dân Thành phố Hà Nội. Chi tiết xin liên hệ: hotline 0935 925 068 hoặc email contact@mcac.vn.

Xem thêm: Những vấn đề về trọng tài thương mại thể hiện trong Quyết định số 272/2022/QĐ-PQTT ngày 14/3/2022 của Tòa án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh