Giải Quyết Tranh Chấp Hợp Đồng Thương Mại Quốc Tế

Khái niệm và đặc điểm của giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại quốc tế

Khái niệm

Giải quyết tranh chấp thương mại được hiểu là việc giải quyết những mâu thuẫn (bất đồng) giữa hai bên hợp tác với nhau về quyền, nghĩa vụ trong quá trình hoạt động kinh doanh thương mại bằng các phương thức thích hợp mà pháp luật quy định.

Như vậy, có thể hiểu giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế là việc các bên tranh chấp thông qua hình thức, thủ tục thích hợp tiến hành các giải pháp nhằm loại bỏ những mâu thuẫn, xung đột, bất đồng về lợi ích kinh tế nhằm làm rõ quyền, nghĩa vụ của các bên, giúp các bên bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của mình.

Đặc điểm giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại quốc tế

Các bên tranh chấp có quyền tự do lựa chọn phương thức giải quyết và lựa chọn cơ quan có thẩm quyền giải quyết. Điều này cho phép các bên tranh chấp có thể thực hiện bất kì một hành vi nào mà pháp luật không cấm với mục đích là giải tỏa, gỡ bỏ được bất đồng, mâu thuẫn phát sinh trong quan hệ thương mại quốc tế. 

- Tùy thuộc vào chủ thể, đối tượng của hoạt động thương mại mà áp dụng các nguồn luật khác nhau. Ví dụ, đối với tranh chấp có đối tượng là bất động sản thì phải áp dụng pháp luật nơi có bất động sản để giải quyết, tranh chấp giữa các thương nhân với nhau thì các bên có thể thỏa thuận lựa chọn luật để giải quyết, tranh chấp giữa nhà đầu tư nước ngoài với nhà nước tiếp nhận đầu tư thì phải áp dụng pháp luật của nước tiếp nhận hoặc điều ước quốc tế mà quốc gia đó là thành viên. 

- Giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế phải đảm bảo:

+ Nhanh chóng, thuận lợi, không làm hạn chế, cản trở các hoạt động kinh doanh thương mại

+ Khôi phục và duy trì các quan hệ hợp tác, tín nhiệm giữa các bên trong kinh doanh, thương mại

Tranh chấp hợp đồng thương mại quốc tế

Các dạng tranh chấp hợp đồng thương mại quốc tế phổ biến 

Tranh chấp từ việc thực hiện hoặc không thực hiện nghĩa vụ phát sinh từ hợp đồng thương mại quốc tế như:

• Tranh chấp từ nghĩa vụ giao hàng của người bán: Giao hàng không đúng địa điểm, thời điểm theo thỏa thuận, hàng hóa không phù hợp với hợp đồng,….
• Tranh chấp phát sinh do bên mua vi phạm: Bên mua không nhận hàng theo thỏa thuận và không thực hiện những công việc hợp lý để giúp bên bán giao hàng, bên mua nhận hàng chậm, không trả tiền khi nhận hàng, vi phạm nghĩa vụ thanh toán hàng trong một khoảng thời gian hợp lý khiến bên bán bị thiệt hại,… 
• Tranh chấp phát sinh liên quan đến vận chuyển hàng hóa: Người chuyên chở khiếu nại một trong hai bên trong hợp đồng mua bán hàng hóa về vấn đề chậm thực hiện trả tiền, giao hàng thiếu vận đơn, không cung cấp phương tiện kịp thời,….
• Tranh chấp liên quan đến chủ thể ký kết hợp đồng.
• Tranh chấp liên quan đến hình thức hợp đồng.
• Tranh chấp về vấn đề chuyển rủi ro trong hợp đồng.
• Các tranh chấp phát sinh từ hợp đồng vận tải quốc tế: Tranh chấp về hợp đồng vận chuyển hành khách và hành lý, tranh chấp liên quan đến vận đơn đường biển,…

Có nhiều dạng tranh chấp hợp đồng thương mại quốc tế

Các phương thức giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại quốc tế 

Hiện nay có bốn phương thức giải quyết tranh chấp các loại hợp đồng thương mại quốc tế, đó là: thương lượng, hòa giải, trọng tài thương mại và Tòa án.

Giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế bằng thương lượng

Thương lượng là phương thức giải quyết thường được áp dụng trong giải quyết tranh chấp quốc tế, đó là việc các bên đương sự cùng trao đổi, thỏa thuận giải quyết tranh chấp. Kết quả của cuộc thương lượng là tranh chấp có thể giải quyết hoặc không. Thương lượng được tiến hành bằng hai cách: Hai bên trực tiếp gặp nhau đề bàn bạc, thỏa thuận hoặc một bên gửi đơn khiếu nại cho bên kia và bên kia trả lời đơn khiếu nại.

Giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế bằng hòa giải

Là phương thức giải quyết tranh chấp giữa các bên đương sự thông qua vai trò của người thứ ba. Hòa giải có thể tiến thành bằng hai cách: Một là các bên tự thỏa thuận với nhau về hòa giải, cùng chỉ định hòa giải viên và tiến hành hòa giải mà không bắt buộc phải tuân theo một quy tắc hòa giải nào hết. Hai là các bên thỏa thuận hòa giải theo một quy tắc tố tụng của một tổ chức nghề nghiệp hay một tổ chức trọng tài nào đó, chẳng hạn như quy tắc hòa giải của Phòng thương mại quốc tế (ICC).

Giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế bằng trọng tài thương mại

Trọng tài là phương thức giải quyết tranh chấp phát sinh trong hoạt động thương mại được các bên thỏa thuận và được tiến hành theo trình tự, thủ tục tố tụng. Hiện nay có các loại trọng tài sau: Trọng tài vụ việc (trọng tài ad hoc) và trọng tài thường trực.

Giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế bằng Tòa án

Giải quyết tranh chấp bằng Tòa án là giải quyết tranh chấp thông qua hoạt động của cơ quan tài phán Nhà nước. Do đó, các đương sự trong tranh chấp thường coi việc giải quyết tranh chấp của Tòa án như một giải pháp cuối cùng để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình. Đặc biệt, khi có xung đột xảy ra, các bên thương lựa chọn hình thức thương lượng hay hòa giải chứ ít bên muốn lựa chọn trọng tài hay tòa án.

Giống như cách giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại trong nước thì đối với quốc tế cũng có 4 phương thức giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại quốc tế

Trên đây là nội dung tư vấn của chúng tôi về vấn đề giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại quốc tế. Nếu có vấn đề cần tư vấn hãy liên hệ với MCAC - Giải quyết tranh chấp thương mại

bằng trọng tài chuyên giải quyết tranh chấp kinh doanh thương mại bằng hình thức trọng tài quy chế, hòa giải thương mại.