Khái Niệm Hợp Đồng Trong Kinh Doanh Thương Mại Và Những Lưu Ý Mà Bạn Nên Biết

Khái niệm về hợp đồng trong kinh doanh thương mại 

Hợp đồng trong lĩnh vực kinh doanh thương mại là sự thỏa thuận giữa các bên (chủ yếu và ít nhất một bên là thương nhân) trong việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ trong hoạt động thương mại. Hợp đồng thương mại được điều chỉnh bởi Luật Thương Mại 2005 và Bộ Luật Dân sự 2015.

Theo khoản 1 Điều 3 Luật Thương mại 2005 giải thích về hoạt động thương mại như sau: “Hoạt động thương mại là hoạt động nhằm mục đích sinh lợi, bao gồm mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ, đầu tư, xúc tiến thương mại và các hoạt động nhằm mục đích sinh lợi khác.”

Theo khoản 1 Điều 6 Luật Thương Mại 2005 quy định thương nhân bao gồm các tổ chức kinh tế được thành lập hợp pháp, cá nhân hoạt động thương mại một cách độc lập, thường xuyên và có đăng ký kinh doanh.

Hợp đồng trong kinh doanh thương mại là tài liệu quan trọng trong việc làm ăn của doanh nghiệp

Đặc điểm của hợp đồng trong kinh doanh thương mại

Hợp đồng kinh doanh thương mại có các đặc điểm sau:

Thứ nhất, chủ thể của Hợp đồng thương mại chủ yếu và ít nhất một bên là thương nhân. 

Tùy thuộc từng hợp đồng thương mại cụ thể mà các bên chủ thể giao kết hợp đồng phải là thương nhân (như hợp đồng đại lý thương mại, hợp đồng đại diện cho thương nhân, hợp đồng khuyến mại… hoặc chỉ cần một bên chủ thể hợp đồng là thương nhân (như hợp đồng môi giới thương mại, hợp đồng ủy thác mua bán hàng hóa…).

Thứ hai, hình thức của hợp đồng thương mại được thể hiện bằng lời nói, bằng văn bản hoặc xác lập bằng hành vi cụ thể.

 Điều 24 Luật thương mại 2005 quy định: 

“1. Hợp đồng mua bán hàng hoá được thể hiện bằng lời nói, bằng văn bản hoặc được xác lập bằng hành vi cụ thể.

2. Đối với các loại hợp đồng mua bán hàng hoá mà pháp luật quy định phải được lập thành văn bản thì phải tuân theo các quy định đó.”

Luật thương mại 2005 cũng cho phép thay thế hình thức văn bản bằng  hình thức khác có giá trị pháp lý tương đương, bao gồm điện báo, telex, fax, thông điệp dữ liệu điện tử và các hình thức khác theo quy định của pháp luật.

Có hai đặc điểm chính của hợp đồng trong kinh doanh thương mại mà bạn cần biết 

Những lưu ý quan trọng trong hợp đồng kinh doanh thương mại

Việc đàm phán và soạn thảo các điều khoản của hợp đồng thương mại là công việc rất quan trọng và cần phải được tiến hành một cách cẩn trọng, tránh những thiếu sót. Điều này sẽ dẫn đến tiềm ẩn rất nhiều rủi ro cho các bên khi xảy ra tranh chấp, các điều khoản của hợp đồng thương mại không rõ ràng hoặc thiếu sót các quy định quan trọng dẫn đến khó giải quyết tranh chấp.

Tuy nhiên, trên thực tế, xuất phát từ nhiều lý do khách quan và chủ quan, các bên ký kết hợp đồng thương mại thường ít quan tâm đến vấn đề này mà thường chỉ soạn thảo hợp đồng theo kiểu “cho có”, theo thói quen và dựa trên sự tin tưởng nhau là chính.

Vì vậy một số mấu chốt quan trọng trong hợp đồng thương mại mà bạn cần suy xét cẩn thận và không nên bỏ qua khi đàm phán và soạn thảo hợp đồng thương mại:

Đối tượng của hợp đồng thương mại

Cần quy định chi tiết và rõ ràng về đối tượng của hợp đồng thương mại. Đối tượng của hợp đồng thương mại có thể là hàng hóa (tài sản) mà các bên sẽ mua bán với nhau hoặc công việc, dịch vụ mà một bên sẽ thực hiện, cung cấp cho bên còn lại không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội. 

Các bên sẽ nêu cụ thể thông tin có liên quan của hàng hóa gồm chủng loại hàng hóa, nguồn gốc xuất xứ, số lượng, khối lượng, chất lượng, đặc điểm kỹ thuật, tình trạng hàng hóa (mới hay đã qua sử dụng),..Trường hợp đối tượng của hợp đồng thương mại là việc thực hiện công việc hay cung ứng dịch vụ, các bên cần quy định rõ công việc/dịch vụ này là gì, những công việc/dịch vụ nào được xem là ngoài phạm vi và sẽ tính thêm phí, cách thức cung cấp ra sao, do ai thực hiện, thực hiện vào thời điểm nào, tại địa điểm nào, cách thức xác định mức độ hoàn thành công việc/dịch vụ, v.v.

Số tiền phải thanh toán, thời hạn thanh toán, cách thức thanh toán và điều khoản thay đổi phương thức thanh toán

Số tiền phải thanh toán cần được quy định rõ ràng và đầy đủ trong hợp đồng. Các bên nên nêu cụ thể các thông tin liên quan đến thuế, phí, chi phí phát sinh có liên quan (như chi phí đi lại), phương thức thanh toán rõ ràng (chuyển khoản, tiền mặt). Nếu quy định thanh toán chuyển khoản ngân hàng cần có thông tin tài khoản cụ thể, quy định bên nào sẽ chịu phí ngân hàng, v.v

Lưu ý tiếp theo là về thời hạn thanh toán, cách thức thanh toán cũng như điều khoản thay đổi phương thức thanh toán (nếu có).

Một số lỗi thường gặp có thể kể đến như: các bên quy định thanh toán trong vòng ‘x’ ngày nhưng không nêu rõ thời hạn này tính từ ngày nào (ví dụ từ ngày giao hàng hay từ ngày xuất hóa đơn), quy định giá bán/phí dịch vụ.

Hãy đảm bảo tất cả mọi thứ của hợp đồng trong kinh doanh thương mại thật rõ ràng

Điều khoản giải quyết tranh chấp thích hợp

Điều khoản về giải quyết tranh chấp là một điều khoản quan trọng không thể thiếu trong một hợp đồng kinh doanh thương mại. Các bên cần lưu ý điều khoản thích hợp về phương thức giải quyết tranh chấp vào thời điểm đàm phán và soạn thảo hợp đồng thương mại.

Một số lỗi thường gặp có thể kể đến như: các bên thỏa thuận thẩm quyền tài phán ở nước ngoài, không thuận tiện cho bên Việt Nam khởi kiện, các bên thỏa thuận lựa chọn trọng tài thương mại để giải quyết tranh chấp nhưng không nêu tên Trung tâm trọng tài hoặc nêu sai tên Trung tâm trọng tài, v.v.

Người có thẩm quyền ký kết hợp đồng thương mại của các bên 

Đây là lưu ý rất quan trọng bởi lẽ theo quy định của Điều 142 Bộ Luật Dân Sự 2015, nếu hợp đồng thương mại được ký kết bởi người không có thẩm quyền đại diện theo quy định, hợp đồng này sẽ không phát sinh hiệu lực đối với cá nhân, tổ chức được đại diện.

Do đó, người có thẩm quyền ký kết hợp đồng cần đáp ứng hai tiêu chí sau:

• Là người đại diện hợp pháp của công ty

Cá nhân là người đại diện hợp pháp của công ty theo 1 trong 2 cách: 1 là người đại diện theo pháp luật và 2 là người đại diện theo ủy quyền

• Có thẩm quyền quản lý, điều hành phù hợp với loại hợp đồng đầu tư kinh doanh dự kiến ký kết

Bạn có thể xác định người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp dựa trên thông tin ghi trên giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp của đối tác hoặc bạn cũng có thể dễ dàng tra cứu thông tin này tại Cổng thông tin đăng ký doanh nghiệp quốc gia của Việt Nam tại địa chỉ: https://dangkykinhdoanh.gov.vn/. Do đó, để tránh trường hợp hợp đồng thương mại của bạn với đối tác bị xem là không phát sinh hiệu lực do người ký kết không có thẩm quyền, bạn cần lưu tâm về vấn đề này và yêu cầu đối tác tuân thủ tuyệt đối.

Hãy chú ý khi viết hợp đồng trong kinh doanh thương mại để tránh những trường hợp ngoài ý muốn nhé

Thông qua bài viết trên bạn có thể hiểu rằng hợp đồng trong kinh doanh thương mại là một bản cam kết và có tính xúc tiến cho hoạt động thương mại và các hoạt động đem lại lợi ích cho doanh nghiệp. Vì vậy bạn nên hiểu kĩ về khái niệm hợp đồng trong kinh doanh thương mại và những điều cần lưu ý nhé!