NHỮNG VẤN ĐỀ VỀ TRỌNG TÀI THƯƠNG MẠI THỂ HIỆN TRONG QUYẾT ĐỊNH SỐ 09/2021/QĐ-PQTT NGÀY 14/10/2021 CỦA TÒA ÁN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HÀ NỘI[1]

1.Nội dung vụ việc có liên quan 

Hội đồng Trọng tài thuộc Trung tâm trọng tài X đã giải quyết tranh chấp phát sinh từ Hợp đồng bảo hiểm thiết bị máy móc số P-18/TLO/HHA/3205/000004 đề ngày 14/6/2018 giữa Nguyên đơn là Công ty cổ phần 4 (gọi tắt là “Công ty 4”) và Bị đơn là Tổng Công ty cổ phần bảo hiểm P (gọi tắt là “Công ty P”).

Sau đó, Bị đơn là Công ty P đã khiếu nại đến Tòa án có thẩm quyền yêu cầu hủy Phán quyết Trọng tài Vụ tranh chấp vì lý do: Phán quyết Trọng tài trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam được quy định tại điểm đ Khoản 2 Điều 68 Luật Trọng tài thương mại năm 2010, cụ thể như sau:

Thứ nhất, Bị đơn cho rằng Hội đồng Trọng tài thuộc Trung tâm trọng tài X đã không tiếp tục trưng cầu định giá tài sản. Ngay sau khi xảy ra sự kiện bảo hiểm, Bị đơn đã mời Công ty Cổ phần Giám định Smart (gọi tắt là “Công ty Smart”) phối hợp cùng Nguyên đơn để giám định tổn thất đối với cần trục bánh xích Kobelco 7045A/45T. Công ty Smart đã ban hành Báo cáo giám định cuối cùng ngày 12/12/2018, xác định giá trị còn lại của tài sản là 1.192.039.110 đồng. Trên cơ sở đó, ngày 31/01/2019, Bị đơn thông báo mức bồi thường là 449.558.219 đồng. Tuy nhiên, Nguyên đơn không đồng ý và yêu cầu bồi thường đủ 1.500.000.000 đồng theo giá trị Hợp đồng.

Tại Phiên họp ngày 11/6/2020, Hội đồng Trọng tài yêu cầu các bên đề xuất tổ chức thẩm định giá. Ngày 30/7/2020, Trung tâm trọng tài X thông báo chọn Công ty IVC là đơn vị thẩm định và yêu cầu Bị đơn nộp tạm ứng chi phí là 120.000.000 đồng. Tuy nhiên, Bị đơn cho rằng mức chi phí này không hợp lý, vượt quá giá trị tài sản theo kết quả giám định trước đó, và không tương xứng với chi phí thẩm định trong vụ việc tương tự do Tòa án quận Y thực hiện.

Ngoài ra, Bị đơn cho rằng việc buộc mình phải chịu toàn bộ chi phí thẩm định là không công bằng, vì việc thẩm định lại là do Nguyên đơn không chấp nhận kết quả giám định ban đầu của Công ty Smart, nên lẽ ra chi phí phải được phân bổ. Do đó, Bị đơn đã có văn bản kiến nghị Hội đồng Trọng tài xem xét lại mức phí và việc phân bổ chi phí, chứ không từ chối nộp. Tuy nhiên, Hội đồng Trọng tài vẫn cho rằng Bị đơn không hợp tác, nên ban hành Văn thư số 901/X ngày 21/8/2020 quyết định không thực hiện việc trưng cầu định giá và giải quyết Vụ tranh chấp dựa trên hồ sơ hiện có.

Bị đơn cho rằng, quyết định này của Hội đồng Trọng tài đã vi phạm thủ tục tố tụng trọng tài, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của Bị đơn.

Thứ hai, Bị đơn cho rằng Hội đồng Trọng tài đã ban hành Phán quyết để giải quyết Vụ tranh chấp liên quan đến mức độ thiệt hại mà không dựa trên kết quả giám định nào là trái với nguyên tắc cơ bản của Luật Kinh doanh Bảo hiểm. Căn cứ theo Điều 25 Luật Kinh doanh Bảo hiểm 2000 quy định như sau: “Tổ chức bảo hiểm có quyền trưng cầu giám định thiệt hại để xác định mức độ tổn thất và trách nhiệm bồi thường bảo hiểm”. Bên cạnh đó, Hợp đồng bảo hiểm ký kết giữa các Bên cũng quy định rõ tại khoản 10.4 Điều 10: “Các vấn đề liên quan đến quyền và nghĩa vụ của các bên nếu không được đề cập trong Hợp đồng và Quy tắc đính kèm sẽ được thực hiện và tuân thủ theo Quy định của pháp luật Việt Nam, trong đó Luật Kinh doanh bảo hiểm sẽ được ưu tiên áp dụng đầu tiên”.

Tuy nhiên, Hội đồng Trọng tài đã không xem xét Báo cáo giám định duy nhất số 02 ngày 12/12/2018 của Công ty Smart và từ chối trưng cầu giám định giá mới, mà chỉ dựa vào “giá trị tham gia bảo hiểm” để chấp nhận yêu cầu bồi thường 1,5 tỷ đồng. Bị đơn cho rằng việc này là không phù hợp với quy định pháp luật, Hội đồng Trọng tài không có quyền tự mình đánh giá tổn thất thay cho tổ chức giám định theo quy định pháp luật.

Thứ ba, Bị đơn cho rằng Hội đồng Trọng tài đã không đưa Công ty Smart là tổ chức giám định duy nhất tham gia tố tụng theo đề nghị của Bị đơn. Trong quá trình giải quyết Vụ tranh chấp, Hội đồng Trọng tài đã không tiếp tục thực hiện việc trưng cầu thẩm định giá lại nhưng cũng không đưa Công ty Smart tham gia tố tụng và cũng không căn cứ vào Báo cáo giám định duy nhất có trong hồ sơ Vụ tranh chấp để làm cơ sở xác định mức bồi thường. Như vậy là trái với khoản 3 Điều 24 của Quy tắc trọng tài của Trung tâm trọng tài X: “Trong mọi trường hợp Hội đồng Trọng tài phải xem xét các điều khoản của Hợp đồng nếu có, để giải quyết tranh chấp”. Trong Hợp đồng bảo hiểm, hai Bên đã thỏa thuận rằng Bên B (Bị đơn) sẽ chỉ chấp nhận bồi thường sau khi Bên A (Nguyên đơn) cung cấp đầy đủ hồ sơ khiếu nại, trong đó bắt buộc phải có Báo cáo vụ việc (bao gồm diễn biến và nguyên nhân tổn thất). 

 Bị đơn cho rằng Hội đồng Trọng tài đã áp đặt ý chí chủ quan, đưa ra nhận định trái với quy tắc và tiền lệ bảo hiểm khi tự xác định giá trị tổn thất thay cho tổ chức giám định, trong khi hồ sơ không có tài liệu pháp lý thay thế Báo cáo giám định của Công ty Smart. Mặc dù, Hội đồng Trọng tài có quyền giải quyết dựa trên hồ sơ hiện có, tuy nhiên Hội đồng Trọng tài đã sai khi không đưa Công ty Smart tham gia tố tụng và không căn cứ vào báo cáo giám định này.

Hội đồng xét đơn thuộc Tòa án nhân dân Thành phố Hà Nội (Hội đồng xét đơn) nhận thấy:

Một là, đối với ý kiến Bị đơn cho rằng Hội đồng Trọng tài thuộc Trung tâm trọng tài X đã không tiếp tục trưng cầu định giá tài sản. Hội đồng xét đơn xét thấy, theo khoản 1 Điều 46 Luật Kinh doanh Bảo hiểm 2000 quy định: “Chi phí để xác định giá thị trường và mức độ thiệt hại do doanh nghiệp bảo hiểm chịu” và theo khoản 3 Điều 46 Luật TTTM: “Hội đồng trọng tài có quyền trưng cầu giám định, định giá tài sản trong vụ tranh chấp... Phí giám định định giá do bên yêu cầu giám định tạm ứng hoặc do Hội đồng trọng tài phân bổ”.

Trong quá trình giải quyết Vụ tranh chấp, các Bên tranh chấp về mức giá để bồi thường, chính là tranh chấp về giá trị thực tế của cần trục bánh xích Kobelco 7045A/45T tại thời điểm trước khi xảy ra tổn thất. Do vậy Trung tâm trọng tài X đã có văn bản số 812/X ngày 30/7/2019 về việc yêu cầu Bị đơn phải nộp số tiền tạm ứng chi phí thẩm định giá để thẩm định giá cần trục bánh xích Kobelco 7045A/45T để làm căn cứ bồi thường là phù hợp với khoản 1 Điều 46 Luật kinh doanh bảo hiểm, khoản 3 Điều 46 Luật trọng tài thương mại.

Bị đơn đã có đề nghị trưng cầu giám định với Hội đồng Trọng tài và phải tạm ứng chi phí theo quy định, tuy nhiên Bị đơn lại không đồng ý mức phí của Công ty IVC và cũng không đề xuất đơn vị khác nên Bị đơn phải chịu trách nhiệm về việc đó theo khoản 1 Điều 46 Luật Trọng tài Thương mại 2010.

Do đó, việc Hội đồng Trọng tài ra văn bản số 901/X ngày 21/8/2020 quyết định không trưng cầu định giá tài sản và giải quyết Vụ tranh chấp trên cơ sở hồ sơ, tài liệu hiện có là phù hợp với quy định tại khoản 3 Điều 19 Quy tắc tố tụng trọng tài của Trung tâm trọng tài X: “Nếu chi phí giám định, định giá tài sản không được nộp đủ thì Hội đồng trọng tài giải quyết vụ tranh chấp trên cơ sở hồ sơ hiện có”.

Tại khoản 3 Điều 19 Quy tắc Tố tụng trọng tài của Trung tâm Trọng tài Thương mại Miền Trung (MCAC) cũng quy định như sau: “Hội đồng Trọng tài tự mình hoặc theo yêu cầu của một hoặc các bên, có quyền trưng cầu giám định, định giá tài sản trong vụ tranh chấp để làm căn cứ cho việc giải quyết tranh chấp. Chi phí giám định, định giá tài sản do bên yêu cầu nộp hoặc do Hội đồng Trọng tài phân bổ. Trong mọi trường hợp, nếu chi phí giám định, định giá tài sản không được nộp đủ thì Hội đồng Trọng tài giải quyết vụ tranh chấp trên cơ sở hồ sơ hiện có”[1].

Ngoài ra, sau khi nhận được Văn bản số 901/X, Bị đơn không phản đối do vậy Bị đơn mất quyền phản đối đối với việc Hội đồng trọng tài quyết định không tiến hành trưng cầu định giá tài sản.

Tại khoản 4 Điều 38 Quy tắc Tố tụng trọng tài của Trung tâm Trọng tài Thương mại Miền Trung (MCAC) cũng quy định: “Trong trường hợp một bên phát hiện có sự vi phạm quy định của Pháp luật về Trọng tài, của Quy tắc Tố tụng này hoặc của Thỏa thuận trọng tài mà không phản đối trong thời hạn quy định của Quy tắc Tố tụng này thì mất quyền phản đối về những vi phạm đó...”[2].

Do không tiến hành định giá giá trị thực tế của tài sản được bảo hiểm nên Hội đồng Trọng tài thuộc Trung tâm trọng tài X căn cứ vào các tài liệu có trong hồ sơ để giải quyết tranh chấp là phù hợp với quy định pháp luật nêu trên.

Hai là, đối với ý kiến Bị đơn cho rằng Hội đồng Trọng tài ban hành Phán quyết trọng tài không dựa trên kết quả giám định, Hội đồng xét đơn nhận thấy: Căn cứ theo Điều 25 Luật Kinh doanh Bảo hiểm 2000 quy định rằng “Tổ chức bảo hiểm có quyền trưng cầu giám định thiệt hại để xác định mức độ tổn thất và trách nhiệm bồi thường bảo hiểm nhưng không bắt buộc phải trưng cầu nếu không có sự đồng thuận và chi phí chưa được tạm ứng”. Dựa theo quy định trên, Hội đồng Trọng tài có quyền giải quyết Vụ tranh chấp trên hồ sơ hiện có khi không có kết quả giám định mới, điều này là phù hợp với quy định pháp luật. Do đó, việc Hội đồng Trọng tài không tự ý xác định tổn thất thay tổ chức giám định mà chỉ dựa trên hồ sơ và giá trị tham gia bảo hiểm để ban hành Phán quyết trọng tài là đúng với quy định pháp luật.

Ba là, đối với ý kiến Bị đơn cho rằng Hội đồng Trọng tài không đưa Công ty Smart tham gia tố tụng và không căn cứ Báo cáo giám định duy nhất, Hội đồng xét đơn nhận thấy việc không triệu tập Công ty Smart tham gia tố tụng và không căn cứ Báo cáo giám định của đơn vị này là quyền của Hội đồng Trọng tài. Theo khoản 3 Điều 24 Quy tắc tố tụng trọng tài của Trung tâm trọng tài X: “Hội đồng trọng tài phải xem xét các điều khoản của Hợp đồng nếu có, để giải quyết tranh chấp”. Các Bên đã thống nhất tổn thất toàn bộ cần trục bánh xích Kobelco phù hợp với báo cáo giám định của Công ty Smart, Hội đồng Trọng tài không cần phải triệu tập thêm. Do vậy, việc không đưa Công ty Smart tham gia tố tụng và không căn cứ báo cáo này để giải quyết không vi phạm quy định pháp luật.

Căn cứ theo quy định pháp luật và tình hình thực tế Vụ tranh chấp, Hội đồng xét đơn nhận định: Hội đồng Trọng tài đã giải quyết Vụ tranh chấp trên theo đúng quy định, Phán quyết của Hội đồng Trọng tài thuộc Trung tâm trọng tài X được ban hành theo đúng quy định pháp luật, quy tắc tố tụng trọng tài. Các căn cứ đề nghị hủy Phán quyết Trọng tài của Bị đơn chủ yếu là những nhận xét, đánh giá theo quan điểm của Bị đơn và không đưa ra được căn cứ pháp lý nào theo quy định tại Điều 68 Luật TTTM để Hội đồng xét đơn xem xét. Vì vậy, yêu cầu huỷ Phán quyết Trọng tài của Bị đơn là không có cơ sở để chấp nhận.

2.Trích dẫn nội dung Bản án, Quyết định có liên quan

TÒA ÁN NHÂN DÂN                        CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

THÀNH PHỐ HÀ NỘI                                   Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

Số: 09/2021/QĐ-PQTT                             Hà Nội, ngày 14 tháng 10 năm 2021

QUYẾT ĐỊNH

VỀ VIỆC KHÔNG HỦY PHÁN QUYẾT TRỌNG TÀI

TÒA ÁN NHÂN DÂNTHÀNH PHỐ HÀ NỘI
Với Hội đồng xét đơn yêu cầu gồm có:

Thẩm phán - Chủ tọa phiên họp: Bà Nguyễn Thị Hồng Hạnh.

Các Thẩm phán: Bà Ngô Tuyết Băng

                            Ông Nguyễn Xuân Tuấn

Đại diện Viện Kiểm sát nhân dân TP Hà Nội: Bà Đinh Thị Tuyết Mai - KSV.

Thư ký Tòa án nhân dân Thành phố Hà Nội: Ông Nguyễn Trung Kiên.

Ngày 11,14 tháng 10 năm 2021, tại trụ sở Toà án nhân dân thành phố Hà Nội, đã tiến hành mở phiên họp giải quyết việc Kinh doanh thương mại thụ lý số: 03/2021/TLST - KDTM ngày 12 tháng 4 năm 2021 về việc: “Yêu cầu hủy phán quyết trọng tài” theo Quyết định mở phiên họp số : 480/QĐ-MPH ngày 16/7/2021 giữa:

Bên yêu cầu:Tổng Công ty cổ phần bảo hiểm (công ty P)

Bên liên quan:Công ty cổ phần 4 (Công ty 4)

Sau khi xem xét Đơn yêu cầu huỷ Phán quyết trọng tài của Tổng Công ty cổ phần bảo hiểm P, Phán quyết trọng tài vụ tranh chấp ngày 3/11/2020 của Trung tâm trọng tài X, Hợp đồng bảo hiểm số P-18/TLO/HHA/3205/000004 ngày 14/6/2018 và các tài liệu chứng cứ khác có liên quan.

NỘI DUNG VỤ TRANH CHẤP

Theo Đơn yêu cầu P trình bày nội dung vụ việc như sau:

- Ngày 14/6/2018, Công ty 4 và công ty P ký Hợp đồng bảo máy móc thiết bị số P- 18/TLO/HHA/3205/000004. Quá trình thực hiện hợp đồng bảo hiểm hai bên phát sinh tranh chấp.
- Công ty 4 khởi kiện Công ty P ra Trung tâm trọng tài X và yêu cầu Công ty P bồi thường bảo hiểm với số tiền 1.425.000.000 đồng và lãi chậm trả.
- Ngày 22/9/2020, Trung tâm trọng tài X ban hành Phán quyết trọng tài với nội dung: “Buộc Bị đơn phải bồi thường cho Nguyên đơn số tiền là 1.425.000.000 đồng…”.
- Không đồng ý với Phán quyết trọng tài nêu trên, Công ty P nộp Đơn đề nghị Tòa án nhân dân Thành phố Hà Nội hủy Phán quyết trọng tài với các lý do sau:
+ Phán quyết trên trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam được quy định tại điểm đ khoản 2 Điều 68 Luật Trọng tài thương mại năm 2010 thể hiện:

Thứ nhất: Hội đồng Trọng tài quyết định không tiếp tục thực hiện việc trưng cầu định giá.

Ngay khi xảy ra sự kiện bảo hiểm, Công ty P đã mời Công ty Cổ phần Giám định Smart (gọi tắt Công ty Smart) cùng với Công ty 4 tham gia phối hợp để giám định tổn thất Cần trục bánh xích Kobelco 7045A. Công ty đã chi trả toàn bộ chi phí giám định cho Công ty Smart. Ngày 12/12/2018, Công ty Smart có Báo cáo cuối cùng số 02 về diễn biến, nguyên nhân, mức độ tổn thất của tài sản tham gia bảo hiểm.Theo Mục 9 Báo cáo cuối cùng ngày 12/12/2018, Công ty Smart đã xác định được tỷ lệ còn lại của máy móc là 31,55% và giá trị còn lại của cần trục bánh xích Kobelco 7045A/45T là: 1.192.039.110 đồng. Căn cứ kết quả giám định của Công ty Smart, ngày 31/01/2019 P đã có Thông báo giải quyết tổn thất số 045/2019/P-TLO-CV với mức bồi thường tổn thất là 449.558.219 đồng. Tuy nhiên, Công ty 4 không đồng ý với mức đề xuất bồi thường trên và yêu cầu bồi thường theo giá trị tại Hợp đồng là 1.500.000.000 đồng.

Do vậy, tại Phiên họp lần thứ nhất ngày 11/6/2020, Hội đồng trọng tài đã yêu cầu mỗi bên đưa ra 03 tổ chức thẩm định giá để xác định giá trị trước khi xảy ra tổn thất của cần trục bánh xích Kobelco 7045A/45T. Ngày 31/07/2020, Công ty P nhận được Văn thư số 812/X đề ngày 30/7/2020 thông báo về việc lựa chọn Công ty Cổ phần Thẩm định giá IVC Việt Nam (gọi tắt là IVC) để tiến hành thẩm định giá thiết bị Cần trục bánh xích Kobelco và đề nghị Công ty P nộp tạm ứng chi phí thẩm định giá với tiền là 120.000.000 đồng.

………………

Ngày 14/08/2020, Công ty P đã có Bản trình bày ý kiến gửi Hội đồng Trọng tài về việc đề nghị xem xét lại chi phí thẩm định giá và việc phân bổ chí phí thẩm định giá giữa Công ty P và Công ty 4. Công ty P không có bất kỳ văn bản nào về việc từ chối nộp tạm ứng chi phí thẩm định giá mà chỉ đề nghị Hội đồng trọng tài xem xét lại chi phí thẩm định giá và việc phân bổ chi phí này. Tuy nhiên, Hội đồng Trọng tài cho rằng Công ty P không nộp tạm ứng chi phí và không đồng ý với việc định giá như đã được thông báo nên ban hành Văn thư số 901/X đề ngày 21/8/2020 về việc quyết định không thực hiện việc trưng cầu giám định giá, tiến hành giải quyết Vụ tranh chấp dựa trên cơ sở hồ sơ hiện có là không đúng.

Thứ hai: Hội đồng Trọng tài đã đưa ra phán quyết để giải quyết vụ tranh chấp liên quan đến mức độ thiệt hại mà không dựa trên kết quả giám định nào là trái với nguyên tắc cơ bản của Luật Kinh doanh Bảo hiểm.

Khi Công ty P và Công ty 4 ký Hợp đồng bảo hiểm thiết bị máy móc của chủ thầu số P- 18/TLO/HHA/3205/000004 ngày 14/06/2018 đã căn cứ vào Bộ luật Dân sự, Luật Kinh doanh bảo hiểm và Quy tắc bảo hiểm Máy móc thiết bị của chủ thầu được ban hành kèm theo Quyết định số 692/2014 của Tổng Giám đốc P. Tại khoản 10.4 Điều 10 của Hợp đồng hai bên cũng thỏa thuận rằng:“Các vấn đề liên quan đến quyền và nghĩa vụ của các bên nếu không được đề cập trong Hợp đồng và Quy tắc đính kèm Hợp đồng này sẽ được thực thực hiện và tuân thủ theo Quy định của pháp luật Việt Nam, trong đó Luật Kinh doanh bảo hiểm sẽ được ưu tiên áp dụng đầu tiên”.

Sau khi quyết định không thực hiện việc trưng cầu giám định giá, Hội đồng Trọng tài đã tiến hành giải quyết Vụ tranh chấp dựa trên cơ sở hồ sơ hiện có. Tuy nhiên, Hội đồng Trọng tài không xem xét, căn cứ vào báo cáo giám định duy nhất trong hồ sơ là Báo cáo cuối cùng số 02 ngày 12/12/2018 của Công ty Smart.

Việc Hội đồng Trọng tài chấp nhận yêu cầu bồi thường của Công ty Cổ phần 4 với số tiền 1.500.000.000 đồng mà không dựa trên kết quả giám định nào mà chỉ căn cứ vào “giá trị tham gia bảo hiểm” để xác định số tiền bảo hiểm là trái với nguyên tắc cơ bản của Luật Kinh doanh bảo hiểm. Hội đồng Trọng tài không thể tự mình đánh giá giá trị tổn thất của tài sản thay tổ chức giám địnhnhư đã nêu ở Mục 77, 78 Phần III Phán quyết trọng tài Vụ tranh chấp nêu trên.

Thứ ba: Hội đồng Trọng tài đã không đưa tổ chức giám định duy nhất - Công ty Smart tham gia tố tụng theo đề nghị của Công ty P.

Khoản 2, Điều 48 Luật Kinh doanh bảo hiểm quy định: “2. Trong trường hợp các bên không thống nhất về nguyên nhân và mức độ tổn thất thì có thể trưng cầu giám định viên độc lập, trừ trường hợp có thoả thuận khác trong hợp đồng bảo hiểm. Trong trường hợp các bên không thoả thuận được việc trưng cầu giám định viên độc lập thì một trong các bên được yêu cầu Toà án nơi xảy ra tổn thất hoặc nơi cư trú của người được bảo hiểm chỉ định giám định viên độc lập. Kết luận của giám định viên độc lập có giá trị bắt buộc đối với các bên”.

Trong quá trình giải quyết Vụ tranh chấp, Hội đồng Trọng tài đã không tiếp tục thực hiện việc trưng cầu thẩm định giá lại nhưng cũng không đưa Công ty Smart tham gia tố tụng và cũng không căn cứ vào Báo cáo giám định duy nhất có trong hồ sơ vụ tranh chấp để làm cơ sở xác định mức bồi thường. Như vậy là trái với khoản 3 Điều 24 của Quy tắc tố tụng trọng tài Trung tâm trọng tài X: “Trong mọi trường hợp Hội đồng Trọng tài phải xem xét các điều khoản của Hợp đồng nếu có, để giải quyết tranh chấp”.

………………….

Hội đồng Trọng tài đã đưa ra những nhận định trái ngược với các quy tắc, tiền lệ trong lĩnh vực bảo hiểm và áp đặt ý chí chủ quan để giải quyết vụ tranh chấp. Vì trong hồ sơ hiện có thì chưa có tài liệu nào khác có giá trị pháp lý thay thế Báo cáo giám định của Công ty Smart. Nhưng Hội đồng Trọng tài đã tự mình xác định giá trị tổn thất của tài sản thay tổ chức giám định. Hội đồng Trọng tài có quyền tiến hành tố tụng giải quyết Vụ tranh chấp dựa trên cơ sở hồ sơ hiện có. Nhưng việc không đưa vào công ty giám định tham gia tố tụng, cũng như không căn cứ vào Báo cáo giám định của Công ty Giám định Smartđể giải quyết là không đúng.

Từ những căn cứ trên, kính đề nghị Quý Tòa xem xét hủy Phán quyết Trọng tài Vụ tranh chấp ngày 03/11/2020 của Trung tâm trọng tài X để đảm bảo vụ tranh chấp được giải quyết một cách khách quan phù hợp quy định pháp luật, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên.

 ………………………

Tại phiên họp vị đại diện Viện kiểm sát nhân dân Thành phố Hà Nội có quan điểm:

Về tố tụng:

Đơn yêu cầu huỷ Phán quyết trọng tài nộp đúng thời gian luật định, đã nộp lệ phí xét đơn nên việc thụ lý việc kinh doanh thương mại là đúng quy định của pháp luật.

……………..

Về nội dung:

- Trong quá trình giải quyết, Hội đồng Trọng tài đã thông báo yêu cầu Công ty P nộp tiền tạm ứng chi phí định giá nhưng Công ty P không nộp, do vậy việc Hội đồng Trọng tài không tiếp tục tiến hành định giá và giải quyết vụ việc là phù hợp pháp luật.
               Tuy nhiên, Hội đồng Trọng tài không triệu tập Cơ quan tiến hành giám định là ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của Công ty P, do vậy đề nghị Hội đồng xét đơn chấp nhận yêu cầu hủy Phán quyết trọng tài của Công ty P.

Bên yêu cầu phải chịu lệ phí xét đơn theo quy định của pháp luật.

XÉT THẤY

Sau khi xem xét Đơn yêu cầu hủy Phán quyết trọng tài và các tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ việc, ý kiến của những người được Tòa án triệu tập đến phiên họp và quan điểm của đại diện Viện kiểm sát, Hội đồng xét đơn nhận thấy:

*Về tố tụng:
Phán quyết Trọng tài Vụ tranh chấp ngày 3/11/2020 về tranh chấp Hợp đồng bảo hiểm do Hội đồng trọng tài thuộc Trung tâm trọng tài X giải quyết là đúng thẩm quyền theo quy định tại khoản 2 Điều 31 Bộ luật tố tụng Dân sự và điểm g khoản 2, khoản 3 Điều 7 Luật Trọng tài thương mại.

…………….

*Về nội dung:
- Công ty P và Công ty 4 ký Hợp đồng bảo hiểm thiết bị máy móc của chủ thầu số P- 18/TLO/HHA/3205/000004 ngày 14/06/2018 đối với tài sản được bảo hiểm là cần trục bánh xích Kobelco 7045A/45T.
Ngày 24/6/2018 xảy ra sự kiện bảo hiểm, Công ty P và Công ty 4 đều thống nhất xác định tài sản được bảo hiểm là cần trục bánh xích Kobelco 7045A/45T bị tổn thất toàn bộ và xác định Công ty P sẽ bồi thường cho - - Công ty 4 số tiền tương đương giá trị thực tế cần trục bánh xích Kobelco 7045A/45T tại thời điểm trước khi xảy ra tổn thất. Như vậy hai Bên không có tranh chấp mức độ thiệt hại, mức độ tổn thất của tài sản được bảo hiểm.
   ……………

            Khoản 3 điều 46 Luật Trọng tài thương mại quy định: “ Hội đồng trọng tài tự mình hoặc theo yêu cầu của một hoặc các bên, có quyền trưng cầu giám định, định giá tài sản trong vụ tranh chấp để làm căn cứ cho việc giải quyết tranh chấp. Phí giám định định giá do bên yêu cầu giám định, định giá tạm ứng hoặc do Hội đồng trọng tài phân bổ”.

…………………….

Như đã phân tích ở trên, Công ty P là doanh nghiệp bảo hiểm và là bên yêu cầu định giá do vậy việc Công ty P khiếu nại yêu cầu Hội đồng trọng tài xem lại số tiền chi phí thẩm định giá và phải phân bổ tạm ứng chi phí thẩm định giá cho Công ty 4 là không phù hợp với khoản 1 điều 46 Luật kinh doanh bảo hiểm, khoản 3 điều 46 Luật Trọng tài thương mại, nên không có căn cứ để chấp nhận.

Điều 19.3: “ Hội đồng trọng tài tự mình hoặc theo yêu cầu của các bên, có quyền trưng cầu giám định, định giá tài sản trong vụ tranh chấp. Chi phí giám định, định giá tài sản do bên yêu cầu nộp hoặc do Hội đồng trọng tài phân bổ. Trong mọi trường hợp nếu chi phí giám định, định giá tài sản không được nộp đủ thì Hội đồng trọng tài giải quyết vụ tranh chấp trên cơ sở hồ sơ hiện có”.

Căn cứ vào quy định nêu trên việc Công ty P không nộp tiền tạm ứng chi phí thẩm định giá theo Văn bản số 812/X ngày 30/7/2019 là vi phạm khoản 1 Điều 46 Luật Kinh doanh bảo hiểm, khoản 3 Điều 19 Quy tắc tố tụng trọng tài của Trung tâm trọng tài X. Do vậy việc ngày 21/8/2019 Trung tâm trọng tài X có Văn bản số 901/X gửi Công ty P và Công ty 4 với nội dung: Hội đồng trọng tài không tiến hành trưng cầu định giá tài sản và căn cứ vào các tài liệu có trong hồ sơ để giải quyết vụ việc là phù hợp với pháp luật.

Sau khi nhận được Văn bản số 901/X, Công ty P không phản đối do vậy Công ty P mất quyền phản đối đối với việc Hội đồng trọng tài quyết định không tiến hành trưng cầu định giá tài sản. Do không tiến hành định giá giá trị thực tế của tài sản được bảo hiểm nên Trung tâm trọng tài X căn cứ vào các tài liệu có trong hồ sơ để giải quyết tranh chấp là phù hợp.

- Công ty Smart là đơn vị giám định tổn thất cần trục bánh xích Kobelco 7045A/45T do Công ty P chỉ định, trong suốt quá trình giải quyết tại Trung tâm Trọng tài, Công ty P và Công ty 4 đều thống nhất xác định tài sản được bảo hiểm là cần trục bánh xích Kobelco 7045A/45T bị tổn thất toàn bộ, sự thống nhất nêu trên hoàn toàn phù hợp với thiệt hại thực tế xảy ra tại hiện trường và phù hợp với báo cáo giám định của Công ty Smart, do vậy việc Hội đồng trọng tài thấy không cần thiết phải triệu tập Công ty Smart tham gia tố tụng với tư cách người làm chứng là có căn cứ .
Từ những nhận định trên thấy rằng Hội đồng trọng tài đã tiến hành thụ lý và ra Phán quyết Trọng tài Vụ tranh chấp là đúng theo quy định của pháp luật, do vậy việc Công ty P yêu cầu hủy Phán quyết trọng tài với lý do Phán quyết trọng tài trên trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam được quy định tại điểm đ khoản 2 Điều 68 Luật Trọng tài thương mại năm 2010 là không có căn cứ để chấp nhận. Do đó, không chấp nhận yêu cầu hủy Phán quyết Trọng tài Vụ tranh chấp ngày 3/11/2020 của Công ty P.

Vì các lẽ trên!
………………….

QUYẾT ĐỊNH

1.  Không chấp nhận yêu cầu của Tổng Công ty cổ phần bảo hiểm P về việc huỷ Phán quyết trọng tài vụ tranh chấp ngày 3/11/2020 của Hội đồng Trọng tài thuộc Trung tâm trọng tài X.
2. .........................

Bài viết được đăng trên MCAC phân tích chi tiết các vấn đề liên quan đến trọng tài thương mại trong Quyết định số 09/2021/QĐ-PQTT ngày 14/10/2021  của Tòa án nhân dân Thành phố Hà Nội. Để biết thêm thông tin chi tiết, vui lòng liên hệ qua hotline 0935 925 068 hoặc email contact@mcac.vn.

Xem thêm: Những vấn đề về trọng tài thương mại thể hiện trong Quyết định số 10/2021/QĐ-PQTT ngày 15/10/2021 của Tòa án nhân dân Thành phố Hà Nội[3]

[1] https://mcac.vn/quy-tac-to-tung

[2] https://mcac.vn/quy-tac-to-tung

[3] https://congbobanan.toaan.gov.vn/2ta805305t1cvn/chi-tiet-ban-an