TRƯỜNG HỢP CÁC BÊN KHÔNG THỐNG NHẤT ĐƯỢC VIỆC CHỈ ĐỊNH TRỌNG TÀI VIÊN THÌ XỬ LÝ NHƯ THẾ NÀO?

Quá trình giải quyết tranh chấp thương mại bằng Trọng tài được xây dựng trên nguyên tắc cơ bản là tôn trọng thỏa thuận của các bên. Thực tế khi đã phát sinh tranh chấp các bên thường không thống nhất được về trọng tài viên sẽ giải quyết tranh chấp. Như vậy, vấn đề đặt ra là: “Nếu các bên không thống nhất được việc chỉ định Trọng tài viên thì việc chỉ định sẽ được thực hiện như thế nào và do ai quyết định?”.

Căn cứ khoản 5 Điều 3 Luật Trọng tài thương mại năm 2010, trọng tài viên là người được các bên lựa chọn hoặc được Trung tâm trọng tài hoặc Tòa án chỉ định để giải quyết tranh chấp theo quy định của Luật Trọng tài thương mại. Theo quy định, nguyên tắc chỉ định Trọng tài viên trước hết ưu tiên thực hiện theo sự thỏa thuận của các bên trong vụ tranh chấp, nếu các bên không thỏa thuận được, Luật Trọng tài thương mại cũng quy định rõ các cơ chế để chỉ định Trọng tài viên. Cụ thể:

1. Trường hợp Trung tâm Trọng tài chỉ định (áp dụng đối với thành lập Hội đồng trọng tài)

Thứ nhất, đối với Hội đồng trọng tài gồm nhiều Trọng tài viên:

Tại khoản 1 và khoản 2 Điều 40 Luật Trọng tài thương mại năm 2010 quy định: “Trong trường hợp Hội đồng trọng tài gồm nhiều Trọng tài viên, nếu trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày Trung tâm trọng tài gửi yêu cầu mà các bên không thống nhất được việc lựa chọn Trọng tài viên, thì trong thời hạn 07 ngày kể từ khi hết thời hạn trên, Chủ tịch Trung tâm trọng tài sẽ ra quyết định chỉ định Trọng tài viên”.

Thứ hai, đối với trường hợp Hội đồng trọng tài chỉ gồm một Trọng tài viên duy nhất:

Tại khoản 4 Điều 40 Luật Trọng tài thương mại năm 2010 quy định: “Sau thời hạn 30 ngày kể từ ngày bị đơn nhận được đơn khởi kiện mà các bên không lựa chọn được Trọng tài viên duy nhất, thì theo yêu cầu của một hoặc các bên, Chủ tịch Trung tâm trọng tài sẽ chỉ định Trọng tài viên duy nhất để giải quyết vụ việc”.

Tại Trung tâm Trọng tài thương mại Miền Trung (MCAC), Điều 12 và Điều 13 Quy tắc Tố tụng của MCAC cũng có quy định về vấn đề này. Cụ thể, trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận được yêu cầu lựa chọn Trọng tài viên mà các bên không thống nhất được, thì Chủ tịch Trung tâm trọng tài sẽ ra quyết định chỉ định Trọng tài viên trong thời hạn 07 ngày sau khi hết thời hạn trên hoặc theo yêu cầu của một hoặc các bên trong trường hợp Hội đồng chỉ có một Trọng tài viên duy nhất.

2. Trường hợp Tòa án chỉ định (áp dụng đối với thành lập Hội đồng trọng tài vụ việc)

Thứ nhất, đối với Hội đồng trọng tài gồm nhiều Trọng tài viên:

Tại khoản 1 và khoản 2 Điều 41 Luật này quy định: “Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày bị đơn nhận được đơn khởi kiện của nguyên đơn, bị đơn phải chọn Trọng tài viên và thông báo cho nguyên đơn biết Trọng tài viên mà mình chọn. Hết thời hạn này, nếu bị đơn không thông báo cho nguyên đơn tên Trọng tài viên mà mình chọn và các bên không có thoả thuận khác về việc chỉ định Trọng tài viên, thì nguyên đơn có quyền yêu cầu Tòa án có thẩm quyền chỉ định Trọng tài viên cho bị đơn”.

Thứ hai, đối với trường hợp Hội đồng trọng tài chỉ gồm một Trọng tài viên duy nhất:

Tại khoản 4 Điều 41 Luật Trọng tài thương mại năm 2010 quy định: “Trong trường hợp các bên thoả thuận vụ tranh chấp do một Trọng tài viên duy nhất giải quyết nhưng không chọn được Trọng tài viên trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày bị đơn nhận được đơn khởi kiện, nếu các bên không có thoả thuận yêu cầu một Trung tâm trọng tài chỉ định Trọng tài viên, thì theo yêu cầu của một hoặc các bên, Tòa án có thẩm quyền chỉ định Trọng tài viên duy nhất”.

Như vậy, nếu các bên không thể lựa chọn Trọng tài viên theo thủ tục luật định, một hoặc các bên có quyền yêu cầu Tòa án chỉ định Trọng tài viên để thành lập Hội đồng Trọng tài vụ việc.

Kết luận: Từ các quy định nêu trên có thể thấy, pháp luật Trọng tài thương mại và Quy tắc tố tụng Trọng tài của MCAC đều có các quy định xử lý cho trường hợp các bên không thỏa thuận được để chỉ định trọng tài viên giải quyết vụ tranh chấp. Điều này là cần thiết để đảm bảo thủ tục trọng tài diễn ra liên tục, công bằng và đúng pháp luật, góp phần củng cố niềm tin của các bên vào tính hiệu quả và tính khả thi của phương thức giải quyết tranh chấp bằng trọng tài.

Bài viết được đăng trên MCAC phân tích chi tiết các vấn đề liên quan đến trường hợp các bên không thống nhất việc chỉ định Trọng tài viên. Để biết thêm thông tin chi tiết, vui lòng liên hệ qua hotline 0935 925 068 hoặc email contact@mcac.vn.

Xem thêm: Trường hợp Bị đơn không nộp bản tự bảo vệ hoặc không tham dự phiên họp trong tố tụng trọng tài.